Güneşin oğlu olarak 1926’dan 1989’daki ölümüne dek Japonya'nın imparatoru olan Hirohito, tarihin en gizemli liderlerinden biri olmuştur. Nedeni, ölümünün üzerinden uzunca bir zaman geçmesine rağmen II. Dünya Savaşı’ndaki Japon hükümetinin eylemleri üzerindeki rolü halen tam aydınlatılabilmiş değildir. Bir kısım tarihçi tarafından dönemin askeri kurmaylarının elinde rehine olan bir masum, diğer taraf iddiasına göre ise her şeyden haberdar olan bir savaş suçlusu olarak görülmektedir.
Hirohito Kimdir
29 Nisan 1901 yılında doğan Hirohito, 1921 yılında imparator olmuş ve bir ilke imza atarak Japon monarşisinden yurtdışına çıkan ilk kişi olmuştur. Altı ay boyunca Avrupa'da turlayan Hirohito, 1926’da tahta çıkmıştır. O zamanlar, imparatorun sokaktaki Japon’un gözünde her zaman olduğu gibi ilahi bir varlık olarak görüldüğü yıllardır. Ancak Hirohito’nun sözünün hükmü sarayın duvarlarına kadardı. Ülkenin dış politikası tamamen askeri ve sivil bürokrasinin elindeydi. Pek de karizmatik sayılmayacak bir kişiliğe sahip olan imparator, kendisine yapılan oldubittileri sineye çekmek durumundaydı. Mançurya’nın işgaline ve Çin'e savaş açılmasına karşı çıkmış, ama onu kimse dinlememiştir. Ayrıca İngiltere ve Amerika ile işbirliği istekleri kulak ardı edilmiştir.
Kıskançlık uyandıran donanmaya sahip olan Japonya, ülkedeki egemen askeri ve sivil bürokrasi tarafından ülkenin geri kaldığı ve büyümeyi hak ettiği düşünmektedir. Haksız da sayılmazlar; o günlerde Japonya, Amerika ile birlikte uçak gemisi sahibi olan tek ülkedir. Daha sonra II. Dünya Savaşına giren Japonya, Pearl Harbor baskını ile Amerika’ya savaş açmış, ikilem burada yaşanmıştır. Acaba Hirohito, Pearl Harbor baskınını onayladı mı yoksa sineye çekmek zorunda mı kaldı? Ya da bizzat kendisi mi planladı? Tüm bu sorular muamma konusudur.
Hirohito, 1945 yılı gelindiğinde Japonların kaybedeceğini gören kişiler arasındaydı. Fakat askerler ne pahasına olursa olsun bu savaşın sürdürülmesine karar verdi. Askerler iş uzatınca tarihin ilk atom bombaları Hiroşima ve Nagasaki’nin başında patlar, askerler buna rağmen geri adım atmasa da Hirohito, son bir hamleyle ağırlığını koyar ve teslim olduklarını ilan eder. On Beş Ağustos 1945’te radyodan savaşın bittiğini ilan ederken, Japonlar ilk kez imparatorlarının sesini duymaktadır. Çünkü geleneksel olarak Japon imparatorlarının konuşmama adeti bulunmaktadır.
 |
| İmparator Hirohito ve General McArtur |
Müttefik liderleri Hirohito'nun Naziler gibi savaş suçlusu olarak yargılanması taraftarıdır. Fakat Amerikan işgal güçlerinin komutanı General McArthur, imparatorun görevinin başında olması, böylelikle yeniden yapılandırmanın daha kolay olacağını hisseder. Savaş sonrası o yıllarda ülkeyi gezen Hirohito, yeniden yapılanma çalışmalarına destek verirken bir taraftan da imparatorluk ailesinin karizmasının tekrar toplanması ile birlikte Amerikalıların isteği olur. Hirohito, 1989 Ocak’ında kanserden öldüğünde geride bıraktığı ülkesi, dünyanın en ekonomik değerlerinden biri olmuştur. 88 yıllık ömründe ve 63 yıllık İmparatorluk süresinde ülkesinin önce askeri bir süper güç olmasına, ardından küle dönüşmesine ve tekrar ayağa kalkıp ekonomik bir devlet haline geldiğine şahitlik etmiştir. Bu dönüşümün en büyük aktörü olduğuna şüphe yoktur.
Geleneksel Japon İmparatorluğuna ait çoğu adeti, Japonların kutsal saymasına rağmen yıkmış, halkın içerisine karışmış ve ailesi ile fotoğraflar çekilmesine, haberler yapılmasına izin vermiştir. Hatta oğlu Akihito’nun halktan biri ile evlenmesine onay vermiştir.
Bazı tarihçilere göre, askerlere müdahale edip savaşı durdurmaya çalışırsa kendisi darbeye kurban gidebilirdi. Bu sebepten imparatorluğu muhafaza etmeyi istedi. Hirohito, sessiz kalmakla yetindi. Japon tarihçilerinden bazılarına göre ise ezik ve etkisiz imparator masalı, Amerika ve Japonya’nın savaş sonrası dönemdeki çıkarlarına hizmet etmek için uydurulmuştur. İmparatorun her şeyden haberi ve her şeye onayı vardı.
Yorum Gönder